W ostatnich latach logopedia ogólna i kliniczna prężnie rozwija się i poszerza horyzonty diagnostyczne i terapeutyczne. Wielu specjalistów kształci się za granicami naszego kraju i sprowadza nowe metody, którymi dzieli się z innymi logopedami. Często naszymi nauczycielami są specjaliści innych dziedzin tj. ortodonci, fizjoterapeuci czy otolaryngolodzy. Podstawą każdej terapii jest rzetelna i wieloaspektowa diagnoza. Jednym z trendów jest podejście holistyczne, które opiera się na współpracy wielu specjalistów.

Samo badanie logopedyczne czasami nie wystarcza do uzyskania całościowej diagnozy i zlokalizowania przyczyny zaburzenia. Dlatego też, zalecamy konsultacje z innymi specjalistami, aby podejść do diagnozy interdyscyplinarnie. Oto kilka przykładów grup specjalistów, do których logopeda może skierować (neurologopeda nie jest lekarzem i nie wystawia skierowań.

Kiedy do audiologa?

Audiolog to lekarz zajmujący się diagnozowaniem wad narządu słuchu i ich leczeniem oraz rehabilitacją. Wykluczenie wady słuchu u pacjenta przejawiającego zaburzenia rozwoju mowy jest pierwszorządne. Objawy, które sugerują nam, aby wysłać pacjenta do dalszej diagnostyki audiologicznej to: brak gaworzenia po 6. miesiącu życia, brak pierwszych słów około 12 miesiąca życia, nawracające infekcje ucha środkowego w wywiadzie, słaba reakcja lub jej brak na polecenia słowne, występowanie wielu deformacji w wymowie, czy brak mowy czynnej.

Kiedy do otorynolaryngologa?

Otolaryngolog to lekarz, który rozpoznaje i leczy choroby ucha, nosa i zatok przynosowych, jamy ustnej, gardła, krtani, tchawicy. Objawy, które sugerują logopedzie skierowanie pacjenta do dalszej diagnostyki otorynolaryngologicznej to: niedrożny nos, przerost migdałków podniebiennych, rozdwojenie języczka podniebiennego, skrócone podniebienie miękkie lub nieprawidłowa jego funkcja, chrapanie, podejrzenie występowania powiększonego migdałka gardłowego, skrócone wędzidełko podjęzykowe, język geograficzny i podejrzenie rozszczepu.

Kiedy do foniatry?

Foniatra jest lekarzem zajmującym się diagnozą i leczeniem narządu głosu- krtanią. Ponadto, za pomocą giętkiego endoskopu foniatra wykonuje czynnościowe badania krtani oraz połykania. Najczęściej występującymi objawami, z którymi kierujemy pacjentów do diagnozy foniatrycznej to: zmiany jakości głosu, chrypka występująca dłużej niż 3 tygodnie, problemy z połykaniem pokarmów stałych i płynów, zaniki głosu, bezgłos oraz podejrzenie rozszczepu podśluzówkowego.

Kiedy do ortodonty?

Ortodonta to specjalista w zakresie wad zgryzu oraz wad szczękowo-twarzowych. Współpraca z ortodontą to złoty standard w terapii logopedycznej pacjentów ze zgryzem otwartym, głębokim, krzyżowym czy przewieszonym oraz innymi typami wad zgryzu. Prawidłowy rozwój i wzrost szczęki i żuchwy, a także zgryzu są zależne od prawidłowego sposobu połykania, toru oddechowego i sposobu rozdrabniania pokarmów oraz występowania parafunkcji i co najistotniejsze prawidłowej wymowy. Wyżej wymienione funkcje są sprawdzane podczas diagnozy logopedycznej i ich współwystępowanie z wadą zgryzu kwalifikuje pacjenta do wizyty u tego specjalisty.

Kiedy do psychologa?

Psycholog to specjalista w zakresie oceny m.in.: rozwoju psychoruchowego, procesów poznawczych, emocji , procesów motywacji i zachowania. Psycholog w zależności od specjalizacji może nas wspierać w wielu zaburzeniach związanych z mową i prowadzić terapię osób z: mutyzmem, jąkaniem, afonią, czynnościowymi zaburzeniami krtani, czy opóźnionym rozwojem mowy. Ponadto, specjaliści w zakresie neuropsychologii prowadzą diagnozy i terapie pacjentów z zaburzeniami mowy o typie afazji.

Kiedy do fizjoterapeuty?

Fozjoterapeuta jest terapeutą zajmującym się zapobieganiem, przywracaniem lub utrzymywaniem zdolności ruchowych i funkcjonalnych człowieka. Współczesna logopedia w dużej mierze powiązana jest z fizjoterapią, gdyż obecnie diagnoza pacjenta wymaga spojrzenia na cały układ mięśniowo-ruchowy. Objawy, które sugerują nam, aby skierować pacjenta do fizjoterapeuty to: skrzywienia kręgosłupa, asymetrie w ciele, obniżone lub podwyższone napięcie mięśniowe, niezintegrowane odruchy pierwotne.

Kiedy do certyfikowanego doradcy laktacyjnego?

Certyfikowany doradca laktacyjny to zazwyczaj położna, pieniegniarka lub lekarz prowadzący poradnictwo i udzielające pomocy w każdym momencie trwania laktacji. Jeżeli karmienie piersią jest nieefektywne, a logopeda ocenia odruchy oralne i budowę anatomiczną narządów artykulacyjnych u niemowlaka jako prawidłowe, to najczęściej potrzebna jest pomoc doradcy laktacyjnego. Problemy z karmieniem mogą wynikać z nieprawidłowej techniki przystawiania dziecka do piersi lub samej budowy brodawek.

A rodzic?

Jeżeli mamy do czynienia z małym pacjentem to należy sobie uświadomić, że nikt nie zna tak dobrze dziecka jak mama, czy tata. Nie jesteśmy w stanie zobaczyć pełnego potencjału dziecka w ciągu jednej godziny konsultacji. To rodzic wie, jak przebiegał rozwój jego dziecka krok po kroku, ma intuicję i instynkt, który zaprowadził go do naszych drzwi. Zebranie obszernego wywiadu od rodziców jest jednym z ważniejszych etapów diagnozy, o czym wielu terapeutów zapomina skupiając się jedynie na deficytach prezentowanych przez pacjenta.